sobota, 26 czerwca 2010

O cyjanotypii


O ambrotypii i mokrym kolodionie już trochę napisałem, dlatego teraz dla urozmaicenia trochę o cyjanotypii.

Cyjanotypia to jedna z najstarszych i najłatwiejszych technik fotograficznych. Daje charakterystyczne niebieskie obrazy o stosunkowo dużym kontraście i bardzo dobrym odwzorowaniu rysunku.
Metodę opracował w 1842 roku Sir John William Herschel (1792-1871), wybitny astronom, matematyk, chemik i wykorzystywał ją do zapisywania swoich notatek. Jedną z pierwszych, którzy wykorzystali tę metodę była Anna Atkins - botanik, która w 1843 roku zastosowała ją do kompletnego wykonania książki "Photographs of British Algae: Cyanotype impressions".
Paprocie i inne rośliny kładła na uczulony papier, a efekt był zbliżony do tego na zdjęciu obok.

Skład najprostszych kąpieli uczulających:
Roztwór A
cytrynian żelazowo-amonowy (zielony) — 25 g
woda destylowana — 100 cm3
Roztwór B
żelazicyjanek potasu — 10 g
woda destylowana — 100 cm3
Roztwory A i B mieszamy bezpośrednio przed użyciem w proporcji 1:1.
Roztwór po zmieszaniu staje się światłoczuły, wrażliwy na promieniowanie UV.

Ten roztwór daje bardzo kontrastowe obrazy, o małym zakresie tonalnym i po zmieszaniu jest nietrwały.

Inny przepis opracował w 1992 roku Mike Ware. Jego metoda daje trwały roztwór, obrazy o znacznie większym zakresie tonalnym i zdecydowanie skraca czas naświetlania. Jest za to droższa, trudniejsza w przygotowaniu i bardziej toksyczna.

Negatyw przygotowujemy w skali 1:1, czyli jak w zdecydowanej większości tego typu procesów, kopiujemy stykowo, naświetlając źródłem światła UV (słońce, świetlówki). Przygotowanym roztworem pokrywamy kartkę papieru akwarelowego, suszymy, na kartce kładziemy negatyw i całość umieszczamy w kopioramie. Naświetlamy światłem słonecznym (w zależności od pogody, negatywu i stosowanej metody) - od 2 do 30 minut. Wkładamy karkę naświetlonego papieru do kuwety z zimną wodą. Płuczemy i obserwujemy jak wyłanie się piękny, intensywnie niebieski obraz.
Cyjanotypię możemy tonować na inne kolory ale moim zdaniem niebieski jest tak silnie związany z tą techniką, że lepiej go zostawić.
Mówi się, że cyjanotypia daje stosunkowo nietrwałe obrazy ale na ten temat napiszę więcej innym razem.

2 komentarze:

  1. hej a ja mam pytanie. Chcialabym wykorzystac ta technike tylko na materiale ( np jedwab). Tylko zalezy mi na uzyskaniu szarego i czarnego tla. jak moglabym to uzyskac. podejzewam, ze zalezy to od podstawowego koloru tkaniny. jesliwiedzialbys cos na ten temat to prosilabym o informacje :-)
    Pozdrawiam
    Ł.

    OdpowiedzUsuń
  2. "Mówi się, że cyjanotypia daje stosunkowo nietrwałe obrazy ale na ten temat napiszę więcej innym razem...."

    Z niecierpliwością czekam na rozwinięcie tematu.
    Pozdrawiam Karolina

    OdpowiedzUsuń